İletişim ve Medya Planı

Medya ve İletişim

Bu başlığı görünce İletişim Fakülteleri’ndeki kitapları tarayıp medya nedir, iletişim nedir, iletişim ve medya planı nedir sorularına odaklanacağımızı düşünmüş olabilirsiniz. Sizi biraz farklı noktaya götürüp dijital dünyadaki gelişmelerden bahsederken geleneksel medya ile harmanlanması gereken konuları ele alacağız. Ama genel manada anlatılan iletişim ve medya planlarını yeni nesil teknolojilerinin oldukça iyi kavrayıp uyguladığını düşünürsek konuya nereden bakacağımızı daha net göstermiş oluruz.

Markalaşma ve İletişim

Markaların yeni dönemdeki mottosu “iletişim” desek yanlış olmaz sanırım. Neden böyle? Artık insanlar kendilerine hitap etmeyen reklamlarla muhatap olmak istemiyor. Öte yandan firmalar da “sadakat” kavramıyla çok haşır neşir. Rakiplerinin müşterilerini ellerinden kapmaması için kişiselleştirilmiş mesajlara önem veriyorlar. Hatta markaların insancıllaşması bile söz konusu. Artık insanlar sadakat duydukları markalardan toplumsal olaylarda tepki bekler hale bile geldiler. 

Markalar ve Sosyal Tepkiler

Öğretim Üyesi Güley Özkuş’un verdiği bilgilere göre özellikle toplumsal değişim hareketlerini savunan marka çalışmalarının satışlarını önemli ölçüde artırdığı gözleniyor. ABD’de bir polis tarafından George Floyd’un öldürülmesi tepkilere neden oldu. Bu tepkilere firmaların da iştirak ettikleri görüldü. Çünkü tüketici artık markaların insancıllaştığını insanlık dışı eylemler karşısında insan gibi tepki vermesini, sesini yükseltmesini istiyorlar. Netflix olaya “sessiz kalmak suçtur” diye hemen tepkisini göstermişti. Twitter”in logosunun siyah renkteki sürümünü hemen yayına sürmesi, yine Google’ın “Irkların eşiliğini ve onu arayan herkesi destekliyoruz” demesi, bunun örnekleri arasında yer alıyor. Bugün toplumsal değişim hareketlerini destekleyen çalışmaların tüketici üzerinde olumlu etki yaptığı araştırmalar sonucu ortaya konmuş durumda. 

Markalarını Savunan Tüketiciler

İnsan odaklı firmalar dört kat daha fazla satın alma katkısı sağlarken kriz dönemlerinde altı kata kadar yükselebiliyor. Tabi burada önemli olan konu ticari kaygı gibi gösterilse de efektif anlamda da markaların seslerini yükseltmeleri ciddi anlamda güven de oluşturabiliyor. Burada en önemli nokta satış ve kriz dönemlerinde. Markalarını savunan tüketicileri elde etmek için değil de gerçekten markanın söylediği şeyin arkasında sürdürülebilirlikle bulunması önem taşıyor. Dünyamız dijitalleşme ile birlikte evrildikçe insana odaklılık ya da başka bir deyişle insan faktörüne yaklaşım hiç olmadığı kadar yükselişe geçiyor.

Sesli Arama Optimizasyonu

Öne çıkan trendlere bir göz attığımızda sesli iletişim en ön sıralarda yer alıyor. Review’nin sesli arama üzerine yaptığı araştırmaya göre, gençlerin %55’i her gün sesli arama kullanıyor. Genç nesil tarafından sesli iletişimin büyük ölçüde benimsenmesi, sesli aramanın gelecekte ne kadar popüler olacağını gösteriyor. 

2014’te akıllı telefonlarımıza bir özellik olarak gelen sesli aramanın bu yıl büyük bir yükselişe geçmesinin birkaç nedeni var. İlk neden, akıllı hoparlörlerin artan şekilde benimsenmesidir. Hanelerin %20’si Amazon, Alexa, veya Google Home gibi akıllı bir hoparlör satın aldı. Sesli arama kontrollü cihazların benimsenmesi, tüketicilerin bu yeni sisteme alışmaya başladığını ve sevdiğini gösteriyor.

İkincisi, Google, Sesli Arama ile %95 doğruluk elde ettiklerini iddia ediyor. Daha yüksek arama hassasiyetiyle, sesli arama için kullanım kolaylığı faktörü arttı. Şimdi, istediğinizi eşleştirmek, daha iyi doğru sonuç almak için sesinizi kullanma kolaylığı, süreci kişiselleştirilmiş ve çekici hale getiriyor.

Üçüncüsü ve en önemlisi, 2022 yılı sonuna kadar tüm online alışverişlerin %50’sinin sesli sonuçlar üzerinden yapılacağı öngörülmektedir. Dijital ortamda pazarlama yapanlar için 40 Milyar Dolarlık bir fırsat anlamında yani aslında. Sesli aramanın yükselişini gösteren bu kadar çok büyüme faktörü ile web sitenizi sesli aramaya hazır hale getirmek gelecek için çok önemli olacaktır. 

Araştırmamız sırasında Semrush’ın bir rehberini bulduk. Bu makale, 7 adımda web sitenizi sesli arama için nasıl optimize edeceğinizi anlatıyor.

Öne Çıkan Bir Başka Trend: Sohbet Robotları

Chatbot’lar, en iyi dijital pazarlama trendlerinden biri olarak kabul ediliyor. Yapay zeka (AI) tabanlı teknoloji, müşterilerle ve site ziyaretçileriyle sohbet etmek için anında mesajlaşmayı kullanıyor. Müşterilerle yazılı veya işitsel yöntemlerle iletişim kurmak için tasarlanmıştır.

Google’ın Sihirli LaMDA’sı

Chatbot sistemlerinin bir başka şaşırtıcı örneği, Google’ın yakın zamanda başlattığı LaMDA projesidir. Gelecek nesil chatbot sistemlerinde devrim yapacak türden. İşte Google’ın LaMDA’sı hakkında bilmeniz gereken her şey hakkında bir yazı.

Chatbot, müşterilerin kahveleri hazır olana kadar evlerinin rahatlığında kalmalarına izin vermenin yanı sıra, siparişin teslim alınmaya hazır olduğu zaman müşteriye mesaj gönderir, chatbot ayrıca ödeme ve bahşiş de sağlar.

İşletmeler, müşterilerle etkileşim kurmak için sohbet robotlarının kullanımından yararlanabilir. Siteyi aynı anda ziyaret eden çok sayıda kullanıcı olduğundan, aynı anda yüzlerce kullanıcıya cevap veren bir teknolojiye sahip olmanın avantajını bir düşünün. Sohbet robotlarına sahip olmanın faydaları 7/24 müşteri hizmetleri, sorulara anında yanıt verilmesi ve basit soruların yanıtlanmasıdır.  

İnsanların %63’ü işletmeler veya markalarla iletişim kurmak için sohbet robotlarında mesajlaşmayı tercih ediyor. Bu sanal destek, mükemmel müşteri hizmetleri sağlar. Bu, bir işletmenin tekrarlayan görevlerden kurtulduğu ve önemli işlere odaklanabileceği anlamına gelir.

Starbucks, Amazon ve Alexa üzerinden sesli mesaj veya mesajlaşma yoluyla sipariş verebileceğiniz My Barista uygulaması aracılığıyla çalışan bir sohbet robotu tanıttı.

Pazarlama Süreçlerinde Kişiselleştirme

Rakiplerinizi geride bırakmak ve pazarda öne çıkmak istiyorsanız, içeriği, ürünleri, E-Postaları vb. kişiselleştirmeye odaklanmalısınız. Kişiselleştirme, yakında bir endüstri standardı olacak bir sonraki büyük trenddir.

Instapage tarafından yapılan araştırmaya göre;

• Tüketicilerin %63’ü, markalardan art arda gelen reklam mesajlarından rahatsız.
• Tüketicilerin %80’i, kendilerine kişiselleştirilmiş deneyimler sunan bir şirketle iş yapma olasılıklarının daha yüksek olduğunu söylüyor.
• Tüketicilerin %90’ı kişiselleştirmeyi çekici bulduklarını iddia ediyor.

Kişiselleştirmenin gücünü anlamak için en iyi örnek Amazon ve Netflix’tir, Her kullanıcı için kişiselleştirilmiş önerilen filmler vardır. Şu anda aşamalı olarak kişiselleştirmeyi kullanan markalara bir örnek verelim;

Starbucks, bir müşterinin kafelerini kaç kez ziyaret ettiğini, müşterinin satın alma geçmişini ve konumunu takip eden oyunlaştırılmış bir mobil uygulama tanıttı. Bu kişiselleştirilmiş uygulama, müşterilerin içeceklerini kişiselleştirmelerine ve ödül almalarına olanak sağladı. Uygulamadaki ‘ödül sistemi’ özelliği, geliri 2.56 Milyar Dolar’a çıkardı.

Görüldüğü gibi gittikçe karmaşıklaşan ve yeni faktörlerin denkleme girdiği marka tanıtımlarında medya planlaması daha da önemli hale geldi. O halde firmalar planlamayı yaparken nasıl davranmalı ve neye göre harcama yapmalı? Reklam harcamalarınız için size özel, esnek yıllık iletişim planlaması hazırlamalısınız. 

İletişim Planlaması

Müşteriler veya potansiyel müşterilere ulaşmak için iletişim kurmak adına yapılan faaliyetlerin planlanması işlemine iletişim planlaması denilir. Reklam ve halkla ilişkiler çalışmalarını kapsar. Plan kapsamında hedef kitleye; nerede?, nasıl?, hangi iletişim medyalarıyla ulaşılabileceğinin planları ve çalışmaları yapılır.

Stratejik İletişim Planlaması

Düzenlenecek iletişim kampanyalarını planlayıp onların uygulanmasına basamak oluşturan stratejik iletişim planlaması, halkla ilişkiler, reklamcılık ve pazarlama iletişimini tek bir odakta bütünleştirir. Kurumsal iletişim stratejisi oluşturmak için, uygulayıcıların kurumun içinde bulunduğu sektörü ve toplumsal meseleleri anlaması yetmez. Ayrıca başarının önündeki engelleri kaldırmak için iletişimi kullanmada uzman olması gerekmektedir.

3 Başlıkta Medya Planlama

1. Düzenli Planlama: Her ay birbirine yakın yapılan reklam harcamalarının olduğu bir planlamayı örnek verebiliriz.
2. Düzensiz Planlama: Yıl içerisinde aylar arasında bariz farkların olduğu, bütçe olarak çok iniş ve çıkışın yaşandığı bir planlamadır.
3. Bombalama Taktiği: Dönemsel olarak yoğun reklam harcamasının yapıldığı planlamadır.

Bir medya planlamacının cevap arayacağı sorular şunlardır:

• İşletmeyi zarar ettirmemek için ulaşılacak hedef kitlenin yüzdesi nedir?
• Reklamlar hangi ortamlara veya medya araçlarına yerleştirilmelidir?
• Hedef kitle reklamı kaç kez görmelidir?
• Reklam hangi günlerde ve zamanlarda gösterilmelidir?
• Her bir ortama ne kadar bütçe ayrılmalıdır?

Medya planlama sürecinde ilk aşama medya hedefleridir. Potansiyel hedef pazarın derinliğine ulaşıp doğru ve etkili mecrayı belirleyip o alana yoğunlaşılması gerekmektedir.

Medya iletişim ise bu planlar doğrultusunda medyayla iletişime geçerek süreçleri ve fiyatı saptama konularını kapsayan dönemdir.

Medya ve İletişim Bölümleri?

Medya ve İletişim, önlisans ve lisans olmak üzere 2 farklı türü bulunan bir bölümdür. Bu bölümün amacı; günümüzün en güçlü iletişim araçlarından birisi olan medyayı detaylı bir şekilde analiz edecek, iletişimi daha da güçlendirecek kişiler yetiştirip sektöre kazandırmaktır. Genelde önlisans mezunları, lisans mezunlarına yardımcı olacak şekilde istihdam edilirler. Çok başarılı olanları üst konumlara elbette gelebilirler. Aslında önemli olan nereden ve nasıl mezun olduğu değil sahadaki başarısıdır.

Medya ve İletişim bölümünü tercih etmeyi düşünen öğrenciler disiplinli ve sorumluluk sahibi olmaları gerektiği gibi iletişim dünyasına karşı kayıtsız olmamalıdırlar. 

Medya ve İletişim Bölümü Dersleri Nelerdir?

Medya ve İletişim Bölümü Dersleri aşağıdaki gibi olabilir.

• Film Yapımı
• Halkla İlişkilere Giriş
• Hukuk
• İletişim Kuramları
• İletişim Sosyolojisi
• İletişime giriş
• Kurumsal İletişim
• Medya Tarihi
• Reklama Giriş
• Sinema Tarihi
• Sosyoloji
• Türk Sineması
• TV Gazeteciliği ve Habercilik
• Tv’de Program Yapımı
• Basın fotoğrafçılığı,
• Birey ve davranış,
• Haber türleri,
• Haberciliğin temel kavramları,
• Hukukun temel kavramları,
• İletişim ortamları tasarımı,
• İnternet yayıncılığı
• Medya ekonomisi ve işletmeciliği,
• Medya ve iletişim,
• Siyasal iletişim,

Yeni Medya Gazetecilik

John V. Pavlik çalışmalarında yeni medya teknolojilerinin gazetecilik mesleğine olan etkilerine değinir. Pavlik’in Yeni Medya ve Gazetecilik adını verdiği kitabında dijital teknolojinin, gazeteciliğe ve hizmet verdiği toplumsal kurumlara köklü değişiklikler getirdiği üzerinde durulmaktadır. John Pavlik, Yeni Medya ve Gazetecilik kitabında yeni medyanın gazeteciliği 4 şekilde değiştirdiğini farz etmektedir;

1. Yeni medya teknolojisinin gelişiyle birlikte haber içeriğinin doğallığı acımasızca değişmiştir.
2. Gazetecilerin işlerini yapma şeklinin dijital dönemde revize edilmiştir.
3. Basın odası ve basın endüstrisinin yapısı temel bir değişime maruz kalmıştır.
4. Genel bir düzenleme anlamına gelen haber sağlayıcıları, gazeteciler, okuyucular, kaynaklar, reklamcılar, rakipler, ve yönetim arasındaki ilişkileri yeniden düzenlemeyi de beraberinde getirmiştir.

Ancak artık gazeteler internet ortamında gelişen teknolojiye ayak uydurarak anlık haber vermeye başlamışlardır. İlginç olan, basılı medyada düşen ilgiye ve reklam payına karşılık dijital gazetecilikte reklam payı artış eğilimindedir.

Medya İle İletişim

Firmaların medya ile iletişim kurmak için kullandıkları çok sayıda materyal vardır. 

Basın Bültenleri

Basın bülteni, yaklaşan bir etkinlik veya yakın zamanda meydana gelen bir haber hakkında bir haber hikayesine benzer bir tarzda yazılmış kısa bir makaledir (nadiren bir sayfadan uzun). Basın bültenleri, muhabirlere ve editörlere bir olay hakkında yeterli bilgi vererek, bu olay hakkında bir haber yayınlayıp yayınlamamaya karar vermelerini amaçlar. Aşağıdaki temel bilgileri içermelidir:

• Etkinliğin tarihi, saati ve yeri,
• Etkinliğe katılan tüm kişi ve grupların isimleri,
• Bir gazetecinin olayı neden haber yapmak isteyebileceğine dair bir veya iki cümle,
• Etkinlikte görüntülenen herhangi bir görsel öğe hakkında bilgi,
• Sorular için iletişim bilgileri.

Medya Tavsiyeleri

Hazırlanması en basit tanıtım materyallerinden biri olan medya tavsiyeleri, muhabirleri yaklaşan bir olay hakkında uyarır. Tavsiyeler genellikle muhabirleri bir sosyal yardım etkinliğine katılmaya ve kapsamaya davet etmek için kullanılır. Etkinlikte fotoğraf veya röportaj imkanı olacaksa, bunu medya danışmanlığında belirtin. Tavsiyeler bir sayfadan kısa olmalı ve basın bültenleriyle aynı temel bilgileri içermelidir.

Yıllık Medya İletişim Planı

Bir yıl içinde medyayla yapılacak olan haber içerikleri ve programlarının ve röportajların planlanmasıdır.

Yıllık İletişim Planlaması

Ve geldik final bölümüne. Bir firmanın marka bilinirliğini artırmak hangi medya araçlarının, hangi zaman diliminde, ne kadarlık bütçeyle kullanılacağının yıllık olarak planlanmasıdır. 

Medya Araçları

Geleneksel Medya

Gazete, televizyon, dergi, sinema, radyo, açık hava mecraları ve duvar yazıları bu bölüme ilave edilebilir.

Yeni Medya Mecraları

Dijital medya da diyebileceğimiz yazılım, dijital görüntüler, dijital video, video oyunları, sosyal medya araçları (Facebook, Twitter, Instagram, web siteleri, dijital veriler ve veri tabanları, MP3, Podcast gibi dijital sesler, elektronik belgeler ve elektronik kitaplar, bu alanda ilk anda sayabileceğimiz bölümlerdir.

İşte bütün bu medya karmaşası içinde firmanıza ve ürünlerinize yönelik medya araçlarının tespiti ve bu tespit edilen medya araçlarında yapılacak iletişim çalışmalarının bir yıl içindeki planlanması yıllık iletişim medya planı kapsamındadır.

İletişim Medya Planlamasında Yaklaşımlar

Ancak bizim geliştirdiğimiz yıllık iletişim planlamasında üç çeşit model vardır. Altın, Gümüş ve Bronz medya planları. Bu ayrım yıllık bütçeye göre yapılmaktadır. Süreç şöyle işlemektedir. Firmanızın ve ürününüzün niteliğine uygun medya tanıtım araçlarının ne miktarda ve ne sıklıkla yayınlanacağını planlıyoruz. Ancak bu plan esnek bir plan olduğu için dönemin, mevsimin özellikleri ve medya araçlarının kampanyaları dikkate alınarak en uygun maliyetler saptanır. Yani vadeli işlem borsası gibi düşünün. Yıllık reklam bütçenizi belirliyorsunuz ve bu bütçe çerçevesinde yapılacak olan reklam ve tanıtım harcamalarınızı ajansınızın insiyatifine bırakıyorsunuz. Aslında ulaşacağınız hedef ciroya göre bütçeyi belirlemek daha doğru olur. 

Ajansınız ne zaman hangi reklam mecrasını kullanacağını en uygun zamanda karar veriyor ve uygulamaya koyuyor. Örneğin insanlar yağmurda, karda dışarı çıkmazlar. Bu yüzden duvar reklamları ve açık hava reklamlarının yazın olması daha iyi bir geri dönüşüm sağlar. Ya da gazetelerin Ramazan’da kupon karşılığı verecekleri kitap vb. satışı artıran kampanya dönemlerinde reklam verilmesi gibi döneme ve zamana göre çeşitlendirilen çalışmalar yapılacak iletişim çalışmasının maliyetleri düşürdüğü gibi dönüşüm ve etkileşim oranını da artırmaktadır.

Media Felix / Editöryal Atölye / K. Şerif