PR Ne Demek?

PR, İngilizce Public Relations ifadesinin kısaltılmasıdır. Türkçesi; Halkla İlişkiler demektir. PR olur!, Size PR yapalım? PR Çalışması ifadeleri ile bu ingilizce kısaltma Türkçede yaygınlaşmıştır.

PR Nedir?

PR, halkla ilişkiler anlamında kullanılmaktadır. PR kavramı bir kişi veya kurum için halkın genel algısının iletişim kanalları kullanılarak başarılı bir şekilde yönetilmesi olarak açıklanmaktadır.

PR’nin Amacı Nedir?

Herhangi bir sektörde ticari faaliyet gösteren işletmeler dijital pazarlama ve halka ilişkiler alanında çalışmalar yaparak ürün, hizmet ve kampanyalarını duyurmayı ve satışlarını arttırmayı hedeflemektedir. Marka bilinirliğini arttırmak, müşteri sadakatini kazanmak gibi farklı amaçlar da firmaların faaliyetleri arasında bulunmaktadır. Şirketler tarafından yapılan çalışmalardan biri de halkla ilişkiler çalışmaları olup şirketlere sağladığı sayısız avantajları bulunmaktadır.

PR Açılımı Nedir?

İngilizce’de “Public Relations” olarak bilinen ve Türkçe karşılığı halkla ilişkiler olarak çevrilen bir tanımlamadır.

PR Çalışmaları Nedir?

PR ve Halkla İlişkiler

Halkla ilişkiler, işletmelerin hedef kitleleri ile iletişim kurmak, bir anlayış oluşturmak ve oluşturulan anlayışı sürdürmek, kitlelerinde sempati oluşturarak destek elde etmek amacıyla yapılan çalışmalardır. Halkla ilişkiler çift yönlü iletişimin esas olduğu bir alan olup kullanılan dilin hedef kitleye uygunluğu konuya ikna ediciliğinde önemli rol oynar bu sebeple açık ve şeffaf bir dil kullanılmalıdır. Şirketlerin hedef kitlelerini anlamaları kadar kendilerini anlatabilmeleri de önemlidir.

PR ve İtibar Yönetimi

Günümüzde yaygın olarak “halkla ilişkiler” şeklinde tanımlanan PR kavramının resmi uygulaması 20. yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. O zamandan beri PR sayısız şekilde tanımlanmıştır. Türkçeye halkla ilişkiler olarak çevrilen kavram, bir marka veya kişinin halkın karşısında itibarını korumak, desteklemek, bilinirliğini arttırmak, davranış biçimlerine etki etmek sonucunda oluşturulan bir itibar yönetim biçimidir.

PR, Katılım ve İlişki Kurma

Bu tanım genellikle halkla ilişkilerin değişen rolleri ve teknolojideki ilerlemelerle birlikte gelişmektedir. Daha modern tanımlar “katılım” ve “ilişki kurma” kavramlarını içerirken, en eski tanımlar basın ajansını ve tanıtımı vurgular. 1982 yılında PRSA (Amerika Halkla İlişkiler Derneği, iletişim topluluğuna hizmet veren ülkenin önde gelen profesyonel topluluğudur) şu tanımı benimsemiştir: “Halkla ilişkiler, bir organizasyonun ve onun hitap ettiği kitlenin karşılıklı olarak birbirine uyum sağlamasına yardımcı olur.”

PR; Stratejik Bir iletişim Süreci

Bundan biraz sonra halkla ilişkilerin daha modern bir tanımı yapıldı, bugün hala geçerli olan bir tanım: “Halkla ilişkiler, kuruluşlar ve hitap ettikleri kitle arasında karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler kuran stratejik bir iletişim sürecidir”. Temelde halkla ilişkiler, bir kuruluşun kamu algısını şekillendirmek ve çerçevelemek için çok sayıda platformda kilit paydaşları etkilemek, dahil etmek ve onlarla bir ilişki kurmakla ilgilidir. 

Halkla ilişkiler ayrıca aşağıdakileri de kapsar:

• Kuruluşun operasyonları ve planları üzerinde iyi veya kötü bir etkisi olabilecek kamuoyu, tutum ve konuları öngörmek, analiz etmek ve yorumlamak
• Politika kararları, eylem biçimleri ve iletişimle ilgili olarak kuruluştaki tüm seviyelerde kriz iletişimleri dahil danışmanlık yönetimi, bunların kamusal sonuçlarını ve kuruluşun sosyal veya vatandaşlık sorumluluklarını hesaba katarak bir kuruluşun itibarını korumak.
• Bir organizasyonun amaçlarının başarısı için gerekli olan bilgilendirilmiş kamu anlayışına ulaşmak için sürekli olarak eylem ve iletişim programlarını araştırmak, yürütmek ve değerlendirmek. 
• Kuruluşun kamuoyu politikasını etkileme veya değiştirme çabalarını planlamak ve uygulamak
• Müşteri katılımını sağlamak ve potansiyel müşteriler oluşturmak için içeriğin oluşturulmasını denetlemek.
• Hedefleri belirlemek, planlamak, bütçelemek, personeli işe almak ve eğitmek, tesisleri geliştirmek; Kısacası, yukarıdakilerin tümünü gerçekleştirmek için gereken kaynakları yönetmek.

PR(Halkla ilişkiler) İçindeki Bazı Disiplinler / Fonksiyonlar

• Kurumsal İletişim
• Kriz İletişimi
• Yönetici İletişimi
• İç İletişim
• Yatırımcı İlişkileri İletişimi
• Pazarlama iletişimi
• Entegre Pazarlama/Bütünleşik Pazarlama İletişimi
• Medya ilişkileri
• İçerik yaratımı
• Sosyal medya
• Multimedya
• İtibar yönetimi
• Konuşma yazısı
• Marka gazeteciliği

PR Çalışması

Önceden geleneksel (konvensiyonel) PR faaliyetleri yaygınken günümüzde Dijital PR faaliyetleri sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çerçevede PR faaliyetleri güncellenmiştir.

7 Adımda Etkili PR Çalışması

PR çalışmasından beklentiniz nedir? 

Bu soruyu kendinize sorun ve araştırma yaparak hedeflerinizi belirleyin. PR çalışması için basın bültenleri yazmaya başlamadan önce, yapacağınız PR çalışmasının hedeflerini aşağıdaki soruları kendinize sorarak belirleyebilirsiniz.

• PR çalışmasıyla elde etmek istenilen nedir?
• Markanızı hiç duymamış kitleye mi ulaştırmak istiyorsunuz?
• Ürün satışlarını mı arttırmak istiyorsunuz?
• İnsanlarla olumlu ilişkiler mi kurmak istiyorsunuz?
• Bütçeniz ne kadar?

 Hedef Kitlenin Belirlenmesi, Persona – Kişilik Kartı

Bu aşamada hedef kitlenizin ihtiyaçlarını ve isteklerini daha iyi anlayabilmek gerekir. Bunun için alıcı personaları oluşturmalısınız. Persona neydi hatırlayalım isterseniz. Farklı kaynaklardan toplanılan karakteristik bilgilerin incelenmesi anlamına gelen personada, edinilen bilgiler ışığında ideal müşteri profilinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Persona aslında bir analiz sürecidir. Persona Türkçede “kişilik kartı” anlamına gelmektedir Pazarlama sürecine başlamadan önce, belirli hedeflere yönelik olarak persona oluşturulur.

Şirket personası ilk başta oluşturulur, sonrasında yeniden şekillendirmek zorlu bir süreci gerektirir. Markanın ismi, kurumsal kimliğinin tasarlanması, kullanılacak olan sloganlar ve benzeri gibi detaylar persona yelpazesinin renklerini oluşturur. PR  çalışmanız sırasında yapılacak her şey bu ihtiyaçlara dokunmaya odaklanmalıdır. Örneğin, aileleri hedefliyorsanız, kampanya aile ile ilgili mesajlar verecek şekilde  oluşturulmalıdır.

PR Ajansının Belirlenmesi

Tecrübeli bir PR ajansı tercih etmeniz size zaman kazandırdığı gibi iletişim bütçenizin de minimuma indirilmesini sağlayacaktır. Basın bülteninizin hikayeleştirilmesi ve basın, yayın organlarında haberin yayınlatılması uzmanlık gerektiren bir iştir. Bu noktada editoryal yeteneklerin yanısıra ajansın fotoğraf video yetkinlikleri ve görsel editörlük alanındaki tecrübesi de önemlidir. Tabi çağımızda dijital araçlar konusundaki beceriler de ayrıca dikkate alınmalıdır.

Doğru Platformun Seçilmesi

Şimdi oluşturduğunuz personalara dönüp tekrar bakarak hedef kitlenizi oluşturan kişilerin hangi platformlarda takılmayı sevdiklerini tespit etmelisiniz. Facebook? Instagram? Youtube? TV?  Bu sorunun cevabı persona kartlarınızda gizli. Bu bilgi PR çalışmanızın hangi platformlarda yapılacağına dair size ipucu verecektir. Eğer hedef kitleniz TV izlemeyip Youtube’u tercih ediyorsa, TV reklamı yerine bir Youtuber ile çalışmak çok daha mantıklı olacaktır öyle değil mi?

Basın Bülteni Oluşturulması

Basın Bülteni Nedir? Neden Önemlidir?

Bir basın bültenini etkileyici yapan hikayesidir ve o hikayeyi oluşturmak en zor olan kısımdır. İnsanların neleri önemseyeceğini düşünün. Eğer şirketiniz ödül kazandıysa “En İyi İnşaat Şirketi Ödülünü Kazandık” demek yerine, “En İyi İnşaat Şirketi Ödülü’nü A firması kazandı” söylemi daha çekici olacaktır.

Hikayenizin Basına Dağıtılması

Haberinizi oluşturdunuz şimdi, endüstrinizle alakalı medya yayınlarına dağıtmalısınız. Hikayeyi TV, radyo ve haber istasyonlarına gönderebilirsiniz. Burası PR ajanslarının uzmanlık alanına giriyor. Eğer zorlanacağınızı düşünüyorsanız, PR ajansımızdan yardım almalısınız.

PR Çalışması ve Kriz Yönetimi

PR sadece olumlu hikayeler anlatmak değildir. Şirketinizin itibarını zayıflatabilecek herhangi bir olayın yarattığı hasarı azaltmak da PR çalışmasının konuları içindedir. Hemen bir örnek verelim: Johnson & Johnson şirketinin ürettiği Tylenol ağrı kesici şişelerine bilinmeyen nedenlerden ötürü siyanür bulaştı ve bu olay yedi kişinin ölümüne sebep oldu. Johnson & Johnson agresif bir çalışma yaptı. İlk etapta tüm ürünler raflardan çekildi. Ardından ürünün kutusu için özel bir mühür tasarlandı ve tanınmış tıp doktorları tarafından güvenli olduğuna yönelik görüşlerin yer aldığı metin basına tanıtıldı. Olaydan sadece altı hafta sonra Johnson & Johnson’ın hisseleri %24 değer artışı yaşadı.

PR ve Hikaye Anlatıcılığı (Storytelling)  

Siz ne kadar güçlü ve süreklilik arz eden bir hikaye anlatıcısı olursanız markanız için bugünden yarına tüketilecek değil, bugünden yarına süreklilik arz eden bir hikaye oluşturduğunuz zaman hem maliyetlerinizi daha doğru yönettiğiniz hem geleceğe yatırım yaptığınız hem de üç ay sonra tekrar aynı konu hakkında konuşmak istediğinizde arkasında geçmişte çok güzel şekilde hikayenizi anlattığınız bir arşiv bırakmış oluyorsunuz. Özellikle bugünün SEO trendleri, ve Google’ın veya internetin durmadan kaydettiği anahtar kelime (keywords) dünyasında bu oldukça önemli. Dolayısıyla ben storytelling ve PR kısmında ajansların değerli bir hikaye anlatıcısı konusunda kendisini geliştirmesi gerektiğine inanıyorum. 

Instagramda video içerikler trend oluyor. Herkes kendisini anlatan video oluşturabiliyor. Ama biz bunu hemen tüketiyoruz ve bitiyor. Yeni hikayeler için daha kreatif olmamız gerekiyor. Herkesin PR’ı kendine özel, her Startup’un ya da yeni bir girişimin hikayesi kendine özel. Hedef kitleniz aynı gözükse de herkesin kendine göre bir fikri, düşüncesi var. Hedef kitlenin ne beklediğini, ne düşündüğünü takip etmek gerekiyor. Kişiselleştirilmiş mesajların da ötesine geçen sadakate doğru bir yolculuktur PR. Tüketicilere vadedilen bu yolculuk teknik bir yolculuk değil, duygusal bir yolculuktur.

PR’ı daha uzun soluklu reklama göre daha düşük maliyetli, geri dönüşü daha güçlü zeminli bir araç olarak düşünün. Biraz sabırlı olun. Bugün haberimi gönderdim yarın satışlarım arttı diye düşünmeyin. PR’ı satış ötesinde sadakati artıran, göle maya çaldığınız ve günün sonunda “iyi ki” dediğiniz bir süreç olarak düşünün.

Halkla İlişkilerde Hikaye Anlatmanın Önemi

Bir bireyin halkla ilişkiler alanında başarılı olması için yazma becerileri, sosyal medya uzmanlığı ve topluluk önünde konuşma deneyiminin olması şüphesiz gereklidir. Ancak halkla ilişkiler profesyonelleri için bir o kadar önemli olan başka bir bileşen daha var: “Hikaye anlatma sanatı” Hikaye anlatımı, iletişim kurmanın en etkili yollarından biridir ve “dinleyicinin hayal gücünü teşvik eder. Bir hikayeyi; öğeleri ve görüntüleri ortaya çıkarmak için sözcükleri ve eylemleri kullanmanın etkileşimli sanatı” olarak tanımlayabiliriz.

Hikaye anlatma sanatı her gün reklamlarda, kamu hizmeti duyurularında ve sunumlarda mevcuttur. Bunun nedeni, çalışmaların, etkili hikaye anlatımının gerçekten bir dinleyici veya okuyucunun beynini etkileyeceğini göstermesidir (beynin tamamen gerçek içerikten daha fazla alanını harekete geçirir). Ayrıca, bir izleyici bir hikayeyi dinlerken veya okurken, kendilerini kahramanın yerine koyacaklar ve beynin alanları, hikayeyi kendileri yaşıyormuş gibi hissedecektir.

Başka bir deyişle, hikaye anlatımı halkla ilişkiler stratejileri için önemlidir, çünkü şirketlerin hedef kitleleriyle daha iyi bağlantı kurmasına ve nihayetinde hedef kitlenin duygularını, fikirlerini ve tutumlarını pazarlama hedefleriyle uyumlu hale getirilmesini sağlar.

Etkili Bir Hikaye Anlatıcısı Nasıl Olunur? 

Romancı Tony Spencer-Smith, hikaye anlatımı hakkında şunları söylüyor: “Hikayelerin çatışmaya, dramaya, aksiliklere ihtiyacı var. Deneyimden öğrenen bir kahramana ihtiyaçları var. Ve okuyucunun anlatının içine çekilmesini kolaylaştıran açık, konuşma tarzında yazılmaları gerekiyor.”

Hikaye anlatımında bir gecede ustalaşamazsınız. Alıştırma gerektirir. Ama buna değer. Çünkü içeriğinizi ve haberlerinizi hedef kitlenizle ilişkilendirilebilir kılmaktan daha güçlü bir şey yoktur.

İtibar Yönetimi 

Başlangıçta bir halkla ilişkiler terimi olan itibar yönetimi, bir bireyin veya grubun itibarını etkileme, kontrol etme, geliştirme veya gizleme anlamına gelir. İtibar yönetimi, çevrimiçi görüntülendiğinde insanların bir marka veya kişi hakkında ne ve nasıl düşündüklerini etkileme çabasıdır. Başka bir deyişle, karakter sizin kim olduğunuzdur ve itibar, diğer insanların sizin kim olduğunuzu düşündüğüdür. 

Bugün itibar, birinci şahıs deneyiminden ziyade, esas olarak Google gibi yapay zeka sistemlerinin sizin hakkınızda tasvir ettiği şeylere dayanmaktadır. İster kişisel bir marka oluşturmaya yeni başlıyor olun, ister büyük bir şirket için halkla ilişkilerinden sorumlu olun, herkes konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu zamanda arama motorlarından yararlanabilir. Bir tür itibar biikimi temin edebilir. Şirketinizin itibarı risk altındaysa, itibar yönetiminin temellerini kavramak, işletmenizin hayatta kalması için kritik öneme sahiptir. Konuyla ilgili detaylı açıklamaları bu kaynaktan okuyabilirsiniz. 

PR (Halkla İlişkiler) Bölümü

Halkla İlişkiler, üniversitelerde eğitimi verilmekte olan iki farklı eğitim süresine sahip bir daldır. 2 Yıllık Meslek Yüksekokulu ve 4 yıllık İletişim Fakültesi bünyesindeki Halkla İlişkiler bölümlerinde eğitim alınabilir. Bu bölümü seçen öğrenciler aşağıdaki dersleri göreceklerdir.

• İletişim Bilimi,
• İşletme Bilimi,
• Pazarlama,
• Siyaset Bilimi,
• Sosyal Psikoloji,
• Temel Fotoğrafçılık,
• Temel Reklamcılık,
• Yönetim ve Organizasyon,
• Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri,
• Halkla İlişkilerde Medya ve Teknikler,
• Kitle İletişim Kuramları,
• Medya Okuryazarlığı,
• Halkla İlişkilerde Üretim Süreci,
• Kişilerarası İletişim,
• Kurum Kültürü

Öğrenciler bölümü başarı ile tamamladıkları takdirde “Halkla İlişkiler ve Tanıtım Lisans Diploması” ve “İletişim Uzmanı” unvanı elde etmeye hak kazanırlar. Öte yandan üniversitede 2 yıllık önlisans programı olan Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümü tercihinde bulunanlar önlisans diplomasına sahip olduktan sonra 4 yıllık lisans diplomasına Dikey Geçiş Sınavı (DGS)’ndan elde edecekleri puana göre aşağıdaki bölümlerden birini tercih edebilirler;

• Halkla İlişkiler,
• Halkla İlişkiler ve Tanıtım,
• Halkla İlişkiler ve Reklamcılık,
• Reklamcılık,
• İletişim,
• İletişim Bilimleri,
• İletişim Sanatları,
• İletişim Tasarımı,
• Görsel İletişim Tasarımı,
• İletişim Tasarımı ve Yönetimi,
• İletişim ve Tasarım,
• Reklam Tasarımı ve İletişimi

Bu bölüm mezunları, teknolojinin de her geçen gün gelişmesiyle birlikte kendilerine birçok alanda ve sektörde iş imkanı oluşturabilirler. O alanlardan bazıları;

• Reklam Ajansları,
• Dijital Reklam Ajansları,
• Tanıtım Şirketleri,
• Prodüksiyon Şirketleri,
• Siyasi Partiler,
• Spor Kulüpleri,
• Pazarlama Şirketleri,

PİYAR Nedir?

Piyar, PR’yi telaffuz ederken kullandığımız kelimedir.

Piar Çalışması 

Doğrusu PR çalışmasıdır. Bu konuyla ilgili olarak PR Çalışması başlıklı bölümümüze bakabilirsiniz. 

PR Yapmak

Dünyaca ünlü iş dergisi Forbes’te yer alan sayfada konuyla ilgili geniş bilgilere yer veriliyor. 

PR Basın Danışmanlığı İlişkisi

PR çalışması basın danışmanlığı kapsamında, basın danışmanı tarafından yönetilebilen bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. PR çalışmaları reklamcılığın tersine temsil ettiği firmanın medyada ücretsiz yer almasını sağlamaya çalışır. Bu amaçla medya ve medyayla iletişim PR’ın kullandığı araçlardan bir tanesidir. 

PR Basın Haberi

Basın danışmanları tarafından kişiler, firmalar veya kuruluşlar için hazırlanan tanıtıma yönelik haberlerdir. 

Başarısız PR örnekleri

Örnek başarısız PR çalışmaları için buraya göz atabilirsiniz.

Sivil Toplum Örgütleri (STK) için kampanya örnekleri

Malum olduğu üzere PR sadece firmalar için değil, kamu ve sivil toplum örgütleri için de önemli bir kavramdır. Bu anlamda sivil toplum örgütleri için kampanya hazırlama rehberi isimli güzel bir yazıyı sizinle paylaşmak istedik.

Media Felix / Editöryal Atölye / K. Şerif