Alan Adı Tescili ve Kurumsal Web Tasarımındaki Önemi

Alan adı tescili dijital hayatınızın başlangıcında, kurumsal bir web sitesi tasarımında çokça önemsemeniz gereken bir konudur. . Alan adı nedir, tescili nasıl yapılır gibi konulara göz attıysanız bu yazımızda özellikle kurumlar için çok önemli hatırlatma ve uyarılarda bulunacağız.

Kurumsal Düzeyde Alan Adı Tescili, Yönetimi ve Bağlı Hizmetlerde Sorumluluk

Bir sabah ofise, iş yerinize geldiniz ve sizin için çok önemli kurumsal web siteniz çalışmıyor, açılmıyor. Üstelik acilen göndermeniz gereken e-mailleriniz de var. Dijital haberleşmeniz ve iletişiminiz de kesilmiş. Evet bunun bir sebebi henüz modemi açmamış olmanızdır . Umarım öyledir ve dijital varoluşunuzun başlangıç noktası diyebileceğimiz alan adınızı ihmal etmemişsinizdir.

Alan adı (domain) tescili diğer dijital hizmetlere kıyasla çok düşük denilebilecek fiyatlar ile bireysel olarak temin edilebilecek hizmetler arasındadır. Ama bu yazıda  alan adının sadece nicelik bağlamında fiyatlarından bahsetmeyeceğiz. Dijital hizmetler arasında tescilin dışında bir alan adının ortaya çıkaracağı bağlı hizmetleri ve sorumlulukları ele alacak ve dijital ajans hizmeti veren ya da almayı düşünenler için alan adını niteliksel düzeyde anlamak için fikirlerimizi paylaşacağız.

Konular:

• Alan adı fiyatları nedir ? Alan adı tescilini kimler yapabilir ?
• Alan adı tescilinde dijital ajans hizmet veren iş yükü nedir ?
• Alan adı için sorumluluk ne düzeyde kimlerdedir ? Nasıl değerlendirilmelidir ?
• Alan adı transferinde fiyatlandırma ve iş yükü nedir ?
• Kurumsal web sitesi tasarımı düşünen firmalar için alan adı (domain) uyarıları

Mini Sözlük:

• Tescil Firması: Genelde sadece alan adı tescil hizmeti sunan ve bir registrar ile çalışan firma
• Registrar: ICANN (Uluslararası tescil kuruluşu) tarafından akredite doğrudan yetkili tescil firması
• Domain: Alan adının İngilizcesi
• Dijital Ajans: Web tasarımı, geliştirme, bu konularda teknik destek ve güncelleme, sosyal medya ve dijital pazarlama hizmetleri sunan ve hizmetleri genelde dijital alanlarda yoğunlaşmış ajans.
• Freelancer: Bireysel olarak dijital hizmetler sunan serbest çalışanlar
• Alan Adı Sahibi: Alan adını kullanımına alan organizasyon, firma ya da kişi

Alan Adı (Domain) Fiyatları Nedir ? Tescilini Kimler Yapabilir ?

Günümüzde yurt içi ve yurt dışında bir çok tescil firması üzerinden bir panel aracılığı ile alan adı tescili minimum 1 yıl olmak kaydıyla yapılabilmektedir. Bireysel olarak temin edilebilecek bu hizmetin maliyeti alan adı türüne göre sık kullanılan uzantıları düşünürsek ortalama 8$ ila 15$ arasında değişir. Türüne göre daha pahalı tescil maliyeti olan alan adları da vardır. Kısaca alan adı tescilini tescil firmasından kişisel olarak kredi kartını kullanarak herkes yapabilir. Bu kapsama Tr uzantılı olan alan adları da girer. Tescil ile birlikte şu konular üzerinde biraz düşünelim;

• Bu durumda dijital hizmet sunan bir ajans ya da freelancer işletmenizin ya da sizin alan adı tescili sorumluluğunu neden almalıdır.
• Neden sizin yerinize bir başka işletme ya da kişi alan adı tescilinizi yapmalıdır.

Eğer dijital akışınızda alan adınıza dair fikir ve eylem yetenekleriniz yoksa alan adı konusunda bir dijital hizmet verenden destek almayı düşünebilirsiniz. İşte tam da böyle bir talep durumunda alan adı tescili dışında başka maliyetler söz konusu olabilecektir. Alan adı tescili ve bağlı işleri satış fiyatları dışında ciddi eylemler ve sorumluluklar da getirir. Dolayısıyla alan adı tescilini işletme olarak yapmanız ve sorumluluğu sahiplenmeniz gerekse bile dijital dönüşümünüzün en önemli elementi ile ilgili bir danışmanlık ve teknik destek ihtiyacı her zaman söz konusu olacaktır.

Biraz da alan adı tescili sonrası ne gibi konularda destek ve danışmanlık gerekecek. Bunların ne gibi maliyetleri olacak, bunlardan bahsedelim;

Alan adı(Domain) tescilinde dijital ajans iş yükü nedir ? Sorumluluk ne düzeydedir ?

Bireysel olarak tescil fiyatı bu düzeyde olan bir dijital hizmetin gerçek iş yükü kesinlikle bu değildir. Tescil işleminden doğan gelir vergisi ve mali yüklerin ötesinde bazı riskler, bağlı hizmetler ve değerler söz konusudur ? Bir alan adı tescili ile birlikte şu konular gündeme gelir;

Whois Bilgileri Yönetimi ve Alan Adı Tescili

Alan adı whois bilgileri ile ilgili değişiklik, güncelleme ve kontrol işlemlerini alan adı sahibi yapabilecek mi, buna vakit ayırabilecek mi, yapamadığı durumda bunun iş yükü maliyetini kim üstlenecektir. WHOIS bilgileri düzenli olarak denetlenir, kontrol edilir ve bu bilgiler üzerinde işletme politikaları, ICANN ve Registrar politikaları ya da bölgesel kanunlar gereği işlemler yapılması gerekebilir. Özellikle alan adı transferinde ve yenilemesinde admin ve ödeme irtibat bilgilerinin doğruluğu ve bu irtibat kişilerinin e-posta güncelleği alan adı sahipliğinin doğru yönetilmesi için son derece önemlidir. Bir ya da daha fazla alan adı için bu işlemlerin oluşturacağı iş yükü düşünülmelidir. Tescil dışında bu tür işlemlere dair teknik bilgi sahibi olunmadığı durumlarda ek maliyetler ile teknik destek işletmeler için söz konusu olacaktır. Dijital hizmet verenler de alan adı tescili dışında ilgili ve bağlı bu iş yükünü değerlendirmeye almalıdır.

Nameserver Bilgileri ve Alan Adı

Alan adı NS (Nameserver) bilgilerinin güncellenmesinde de yukarıdaki gibi dijital işlem yükünü kim üstlenecektir. Alan adı sahibi işletmenin CDN tercihleri, web sitesi , e-mail ya da teknik alt yapı talepleri dolayısıyla NS bilgilerinde güncelleme gerekebilir. Bu durumda DNS dünyasında her Registrar’ın aynı düzeyde dolaşım tepkisi olmadığı da düşünüldüğünde sadece NS değişimi değil bunun dolaşım kontrolü de bağlı iş yükü olarak ortaya çıkacaktır. DNS’ler değişti mi, ne zaman nerede tam olarak dolaşıma girecek, girdi mi ? Hata alıyoruz, sizden mi kaynaklıdır ? gibi sorular ile ifade edilen bir çok teknik takip de söz konusudur. Bu durumda alan adı tescil fiyatı ile bir alan adına ait teknik takip ve bağlı işlemlerin fiyatlaması başka kalemler olarak değerlendirilebilir.

Alan Adı Transferi ve Süreç Yönetimi

Alan adı transfer kilidi yönetimini kim yapacak, Alan adı transfer kodu nasıl temin edilecek, kimden istenecek. Bir web tasarım hizmeti bahanesiyle transfer konuları da gündeme gelebilecek dijital işler arasındadır. Web tasarımı ve bağlı hizmetlerde ajans değişikliğine gidilirse yüksek ihtimalle alan adı transferi gündeme gelir. Çünkü kimse alan adı kontrolünün belirsizliğinde diğer dijital hizmetleri sunmak istemez. Dolayısıyla transfer konusu gündeme geldiğinde transfer bilgilerinin temini ve kontrolünü işletmeniz ya da dijital ajansınızın yapması gerekebilir. Bu da ek olarak bazı maliyetler ortaya çıkarabilir. Çünkü alan adı transferi özünde bazı yaışmalar ve süreç takibi içerir.

Süreç Yönetimi

Alan adı transferinde süreç yönetimini kim üstlenecektir. Alan adı tescilleri ve transferleri özellikle web tasarımı hizmetleri söz konusu olduğunda hemen aradan çıkarılması gereken değersiz bir işlem olarak düşünülür fakat işin aslı hiç de öyle değildir. Transfer de tescil gibi 8$ gibi fiyatlardan başlar. Alan adı firmaları tarafından ifade edilen bu değer registrar değişikliği ve tescil muhatabının değişikliğinin fiyatıdır. Bu değişiklik sırasındaki süreç yönetimi ayrı bir iş yüküdür ve ayrıca ücretlendirilmesi gerekebilir.

Alan adı tescilinde transfer söz konusu olduğunda taraflar ortaya çıkar. İşte böyle bir durumda alan adının yeni muhatabı olacak tescil firması ve/veya dijital ajans arasında bu işin doğasındaki karmaşa dolayısıyla bir çok yazışma ve işlem gerekecektir. Alan adı ile ilgili olası transfer durumunda bu işleri kim yapacaktır, alan adını veren ya da alan taraf olarak transfer sürecindeki teknik takip ve onlarca yazışmayı yaparken harcanan zamanın maliyeti düşünülmesi gereken bir değerdir. Saat bazlı teknik destek olarak fiyatlaması söz konusu olabilir. Dolayısıyla alan adı transferi alan ve veren taraflarca dijital hizmetlerde ayrı bir kalemdir ve bu şekilde değerlendirilmelidir.

Alan Adı(Domain) Yenileme Zamanları ve Sorumluluk

Alan adı yenileme zamanlarını kim takip edecek.  Alan adı işlemlerinde yenileme zamanlarının takibi yılda bir kez de olsa ciddi bir sorumluluktur. İşte tam burada bu sorumluluğu kimin alacağını sormamız gerekiyor. İşletme dışında bir freelancer ya da dijital ajans sadece tescil ücreti ile bu sorumluluğu almayacaktır. Bir işletme için hayati düzeyde olan alan adı mülkü için sorumluluk bu durumda tescilindeki rakamlar ile fiyatlandırılamaz. Eğer bir işletmenin alan adı zamanında yenilenmez ise çok ciddi sonuçları olabilir. Burada sadece alan adı kurtarma fiyatları düşünülmemeli, tamamen kaybı durumunda ne olacağı yönünde bir değerleme yapılmalı ve sorumluluk alınmalıdır. Bir işletmenin kurumsal web sitesi, e-ticaret sitesi, B2B bayi portalı, e-posta alt yapısı bu alan adına bağlıysa bu durumda tescil fiyatı 8$ olan bir alan adının yukarıdaki bahisle ortaya çıkan değerini siz düşünün.

Alan adına bağlı yukarıdaki gibi işlemler ciddi zaman ve takip gerektiren iş yükleri ortaya çıkarabilir. Bu işlerdeki olası teknik zorluklar da düşünüldüğünde  işlemleri kim, nasıl ve nereden yapacaktır ve bu işlemlerde dijital ajans sorumluluğu varsa ücretlendirmenin sadece alan adının tescil işlemi ile sınırlı olmadığı bilinmelidir. Dolayısıyla dijital hizmetlerin içinde eğer alan adı elementi yer alıyorsa olası bağlayıcı teknik işlemlere göre de fiyatlama yapılmış olmalıdır. Bu noktada fiyatlama saat bazlı teknik destek fiyatlaması ile yapılabilir.

Alan Adı Hizmetleri ve Fiyatlandırma

Yukarıdaki konular ile birlikte düşünüldüğünde fiyatlama kalemleri için temel bir listede şunlar yer almaktadır.

1. Alan adı tescili fiyatı
2. Alan adı transferi durumunda teknik destek saat ücreti fiyatı
3. Alan adı işlemleri ve yürütmesinde teknik destek saat ücreti fiyatı
4. Alan adı yenileme zamanları takip ve sorumluluğu ücretlendirmesi

Alan Adı(Domain) İçin Öneriler

Bütün bu konular sonrasında işletmeler için son derece kritik bir internet varlığı olan alan adı için hizmet veren ve alan tarafta umarım bir farkındalık oluşmuştur. Bu kapsamda yukarıdaki bilgilere ek olarak aşağıdaki önerileri özellikle işletmeler için önerebiliriz.

Kurumsal Web Sitesi Tasarımı Düşünen Firmalar için Alan Adı Uyarıları

Tescilden Hemen Sonra

• Alan adı tescili diğer dijital hizmetlerin yanısıra daha uygun fiyatlıdır ama fiyatı ona verilecek önemi azaltmamalıdır. Web projenizde maliyeti en düşük ama önemi en büyük noktadır.
• Alan adlarınız için firma ya da kuruluş bünyenizde bir bilişim dosyası hazırlayın. Bu dosyada güncel kimlik bilgilerini, alan adı transfer kodu (Domain Auth Code)‘nu bulundurun.
• Alan adınız sizin dışınızda dijital bir ajans ile yönetiliyor olsa dahi admin e-postasını firma e-postası yapın. Böylelikle alan adınızın elinizdeki domain auth code’u ile istediğiniz başka bir yere ya da kendinize transferini sağlayabilirsiniz.
• Yalnız bu transfer işlemi için riskli olsa da transfer kilidinizin açık olması gerektiğini unutmayın. Risk değerlendirmesi bu noktada size ait. (İstemsiz transfer ve alan adı çalma işlemlerinin önünü kesmek için kilit uygulaması bir çok tescil firmasında vardır.)
• Kimlik bilgilerinizde(whois) kullandığınız e-mail adreslerinin güncel ve sağlıklı olduğundan emin olun. Bir çok sistem bu e-mail adresleri üzerinden yönetim ve haberleşme sağlar.

Alan Adları için Yönetim ve Takip

• Eğer beceriniz varsa işletmeniz bünyesinde yönetiniz,Teknik beceri yoksa bir panel aracılığı ile erişim üst yetkilerinin işletmenizde olacağı, gerektiğinde kolayca transfer ve yönetim devri sağlayabileceğiniz bir düzen kurgulayın,
• Dijital ajans ya da hizmet aldığınız sorumlu kişi gibi teknik danışmanların  bu panelde alt kullanıcı olarak bilginiz dahilinde işlem yapabilmeleri ya da şeffaf bir dökümantasyon ile kontrolün ve sahipliğin sizde olduğunu garantileyin,
• Profesyonel ve tecrübeli bir muhataptan danışmanlık ya da sözleşmeli teknik hizmet almayı düşünün,
• Mümkünse web sitenizi yapan ajanstan alan adı tescil hizmeti almanız kontrolün tek elde olması ve yönetim kolaylığı açısından önemsenmelidir.
• Tescil ve takip sırasında muhatap olduğunuz kişilerin ya da kurumun ciddiyeti dijital varlığınız için son derece kritiktir. Yenileme zamanı geldiğinde tescili yapan kişi ya da yerlere ulaşamazsanız .tr dışındaki .com, .net , .org alan adlarınızı kaybedebilirsiniz. .tr alan adınızı sonradan ODTÜ’den imza ve kaşe ile devralma, yönetimi başkasına devretme imkanınız vardır. Ama .tr uzantı olmayan alan adlarında böyle bir şansınız malesef yoktur.
• Web sitesi yayınınıza son vermiş dahi olsanız planlarınız netleşene kadar alan adınızı bir iki yıl daha elde tutmayı düşünebilirsiniz.
• Alan adı transfer kodlarınızı dijital ortamda ve kesinlikle admin e-posta kutunuzda tutmayın. Admin postanız hacklenirse alan adınız çalınabilir.

Profesyonel Destek Alın

• Whois bilgileriniz açıksa, bazen iletişim e-posta adreslerine sahte ödeme ve süre bitiş bildirimleri gönderen dolandırıcılar olur. İtibar etmeyin.
• Alan adlarınızı ilgilendiren herhangi bir iletişim ve yazışmayı konuya hakim değilseniz bir uzmana sorun. Ajansınız takip ediyorsa, iletişim kurmadan işlem yapmayın.
• Alan adı takip ve tescil işlerinizi detaylara hakim kurumsal bir yapıya teslim edin. Bilgisayardan anlıyor diye lütfen yeğen, oğlan ve komşu kızına yaptırmayın. 3 ay sonra yaptığı işlemleri ve şifreleri unutur. Ya da başka dünyalara gider, yanarsınız. Bu noktada modemi açıp kapatmak gibi işlemler de bu ciddi sorunu çözemez.

Alan Adı Yenileme Zamanı

• Alan adı yenileme zamanı size çok öncesinden bildirilmelidir. Son yenileme tarihlerini kesinlikle kaçırmayın. An adı süresi dolmadan önce yenileme işlemlerinizi yapın.
• Zamanında yenilenmeyen ve süresi geçmiş alan adları redemption period denilen bir ipotek ve kurtarma sürecine girebilir. Bu sürece girmiş alan adları size ek zaman ve para maliyeti çıkarırlar. Yenileme ücretinin 10 katına kadar ceza ödemeleri ile alan adınızı kurtarmak zorunda kalabilirsiniz.
• Ayrıca alan adınızı kaybedebilirsiniz de. Süresi dolan alan adları tekrar kullanıma açılabilir ve rakipleriniz tarafından alınabilir. Kara borsada normal fiyatından daha fazla yüzlerce misli fiyatlara satışa çıkabilir.

SEO ve Alan Adı

• Alan adı tescili sırasında çok uzun alan adlarından kaçının, özellikle SEO için alan adı uzunlukları önemlidir. Kolay hatırlanır ve yazılır bir alan adı ziyaretçiler için de son derece önemlidir.
• SEO ve arama motoru itibarınız için bir yıldan daha uzun süreli tescil ve yenileme işlemleri yapınız.
• Whois(kimlik) bilgileri herkese açık ise kötüye kullanımları engellemek için gizlemeyi düşünebilirsinizama son dönemde bu işleminGoogle tarafından pek sevildiği söylenemez.
• Alan adı süresi dolup kısa süreyle dahi olsa web sitenizin yayını kesilirse, SEO ve arama motoru sıralamalarında kayıplar yaşarsınız. Yenileme süresini kesinlikle geçirmeyin.

Dijital hizmetlere ilgi gösteren bir çok iletişim medya öğrencisi arkadaşımızın sorularından anladığımıza göre özellikle çok zorlanılan dijital hizmet iş yükü tespitlerinde faydalı olmak adına yazımızda bazı sorular sorduk ve bir çok konuda fikrimizi paylaştık. Sonuçta alan adı fiyatı, dijital hizmet sunan bir ajans ya da freelancer tarafında nasıl fiyatlandırılmalı ve ne düzeyde nasıl sorumluluk alınmalıdır gibi sorularımızın yanıtlarını vermeye çalıştık. Bununla birlikte yazımız işletmeler için kurumsal düzeyde alan adı sahipliğine yaklaşımı için de bazı fikirler vermiştir diye umuyoruz.

Sistematik, planlı ve kurumsal bir dijital varoluş dileyerek kurumsal web sitesine ekleyeceğimiz diğer konuları lafı uzatmadan başka yazılara bırakıyoruz. Sorularınız olursa yorum alanından iletebilrisiniz.

Kurumsal düzeyde alan adı tescil ve danışmanlığı ile diğer dijital ajans hizmetlerinde ise size yardımcı olmaktan memnun oluruz. Bu konuda bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Media Felix / Tech Lab