Web Sitesi Bakımı Nedir ?

Web Sitesi Bakımı

Web tasarımı sonrası ihtiyaç duyulan devam hizmetlerinden genel olarak daha önceki yazımızda bahsetmiştik. Burada web sitesi bakım hizmetlerini WordPress yazılımı özelinde ele alacağız. Buradaki web bakım hizmeti akışı periyodik bir bakımı anlatır, eğer uzun süre web sitenize bakım yaptırmadıysanız ve belli sorunlar sonrası bir web sitesi bakımına ihtiyaç duyuyorsanız size gereken hizmet daha kapsamlı bir teknik destektir. Web siteniz çökmüş ya da hacklenmiş ise buradaki akış sizin için geçerli olamayacaktır. Yine de sorunlarınız için bizimle irtibata geçebilirsiniz, size yardımcı olmaya çalışırız. Bu yazımızda şu konulara açıklık getirmeye çalıştık;

Web Sitesi Bakımı ve WordPress

Web tasarımı sadece wordpress bir alt yapı ile gerçekleştirilmek zorunda değildir. Fakat içerik yönetim sistemleri (CMS) arasında dünya genelinde %35’lik hatırı sayılır bir orana sahip WordPress, bugün sağladığı esneklik ve avantajları dolayısıyla bir çok kurumsal ve kişisel web sitesinde kullanılıyor. Biz de projelerimizde sıkça WordPress kullanıyoruz. Bu sebeple yazımızı wordpress web sitelerinin bakımına yönelik özelleştirdik ve akışı bunu göre ele alacağız.

 

WordPress Site Sağlığı Bildirimleri
WordPress Site Sağlığı Bildirimleri

Web Sitesi Bakımı Gerekli midir ?

Evet web sitesi bakımı gereklidir. WordPress php ile yazılmış, mysql veritabanı kullanan ve dinamik imkanlar sunan bir teknolojidir. Cep telefonlarınızda kullanılan Android ya da IOS işletim sistemleri gibi WordPress de web sitenizin işletim sistemidir. Dolayısıyla mobil cihazlarınız gibi web sitenizde düzenli olarak alt yapı yazılım güncellemelerine ihtiyaç duyar. Ayrıca bir cep telefonunun size özel olarak kullandığınız uygulamaları vardır , işte WordPress bir web sitesi de belli amaçlar için kullanılan eklenti(plug-in) diye adlandırılan uygulamaları kullanır. Bu uygulamalarda da bakım ve güncelleme gerekir. Bakım işlemleri sadece yazılım güncellemesi ile sınırlı değildir. Yazının devamında detaylarını anlatıyoruz.

Web Sitesi Bakımı Yapılmazsa Ne Olur ?

Eğer web sitenizin bakımı yapılmazsa alt yapı ya da eklentileri dolayısıyla ciddi sorunlar yaşanabilir. Web siteniz dünya ile sürekli iletişim halindedir ve sağlığı önemsenmelidir.

  • Yedekleri de alınmamışsa web sitenizi tamamen kaybedebilirsiniz.
  • Bakım ve yedek düzenli değilse son yedekten sonra yaptığınız tüm geliştirme, yayın ve güncellemelerinizi kaybedebilirsiniz.
  • Web sitenizde zamanla güvenlik açıkları oluşabilir, hacklenebilir, trojan ve malware sızıntıları olabilir.
  • Saldırılara karşı korunmasız kalır, korunuyor olsa bile sızıntı ihtimalleri artar.
  • Web siteniz üzerinden dijital dolandırıcılık faaliyetlerine maruz kalabilirsiniz.
  • En basit durumda, ziyaret edildiğinde içerik görüntülemede ya da fonksiyonlarda sorunlar yaşanabilir.

Yukarıdakilere benzer durumlarda işinizle ve kurumunuzla ilgili önemli itibar kayıpları yaşayabilirsiniz. Web sitesi tasarımdan sonra internet uzayında yaşayan dijital bir varlıktır, alt yapısı ve eklentileri üzerinden internetle ilişkilidir. Çok sade ve basit içerikler ile bir web siteniz olsa da web sitenizin bakım ve teknik güncellemesi gerekli bir işlemdir ve düzenli periyodik bakımı yapılmalıdır.

Web Bakım - DDOS Atak haritası
Web sitelerimizde müşterilerimiz ve ziyaretçilerimiz dışında gelenlerde olur. Başka aktivitelere de hedef olurlar. Dünyada siber etkinlik bu kadar yoğun mu dersiniz. Tıklayın ve kendiniz görün.

WordPress Kullanmasak, Bakım Yine de Gerekli mi ?

Web tabanlı yazılımların hepsi düzenli teknik güncelleme ve bakım gerektirir. Konuyu WordPress özelinde ele alıyoruz ama WordPress kullanılmasa da evet web siteniz için bakım her koşulda gereklidir. Eğer bir yazılımcı tarafından sadece size özel bir alt yapı hazırlandıysa bile yine değişen şartlar dolayısıyla bakım ve teknik güncelleme gerekecektir. Üstelik böyle bir durumda sadece bakımı yapacak teknik ekibe değil, yazılımcının doğrudan kendisine de ciddi ihtiyaç duyarsınız. WordPress ile tasarlanan web sitelerinde yalnızca bakım ve alt yapı güncelleme ile web sitenizin devamını sağlayabilirsiniz, dolsyıaıyla WordPress web sitelerinin bakımları daha az masraflıdır.

Web Sitesi Teknik Güncelleme ve Bakım Bildirimleri WordPress
Web Sitesi Teknik Güncelleme ve Bakım Bildirimleri

Hangi Sıklıkta Bakım Yapılmalıdır ?

Bakım periyodu web sitenizin türüne ve işlevine göre değişir. Bir e-ticaret web siteniz varsa haftalık takip ve bakım, satış süreçlerinizin hatasız devam etmesi için gerekli olacaktır. E-ticaret olmasa bile, yoğun olarak içerik üretip yayınladığınız ve ziyaretçiler ile etkileşimi yüksek, ziyaretçi tarafından girdi sağlanan bir web sitesi de sıkça bakım ve takip gerektirir. Bunun yanısıra daha az paylaşımda bulunduğunuz ve sadece sizin tarafınızdan içerik sağlanan bir web sitesi için daha seyrek bakım periyodu belirlenebilir. Web sitenizin kullandığı eklenti ve özelliklerde bakım periyodunuzu değiştirecektir.

Bakım periyodunuz haftalık ve aylık olarak planlanabilir. Bu dönemlere ait rutin işler farklıdır. Bazı web projeleri için günlük işlemlerin yapılması da gerekebilir.

Wordpress Güvenlik Güncelleştirmesi
WordPress için dağıtılan güvenlik yamaları

Herhangi bir web sitesi için bakım periyodu, örneğin standart bir web sitesi için 3 aylık zamanı kesinlikle geçmemelidir ve daha kısa zamanlı bakım gerekliliği için gözetim altında olmalıdır. Internet dünyasında, sunucular, php, mysql, wordpress ve eklentileri birbirinden bağımsız ve/veya ilişkili güncellemeler ve değişiklikler yaşarlar, dolayısıyla web siteniz de bunlara bağlı olarak teknik güncellemeler gerektirir. Örneğin yukarıdaki görselde WordPress’in 5.2 sürümünde her ay sıkça güvenlik yaması aldığı görülüyor. Eylül 2019 ve Aralık 2019 arasında WordPress tekolojili web sitelerinde sıkça güvenlik güncellemesi gerekmiş ve bu dönemde ilgili web sitelerinin yamalarını yapmak zorunlu olmuştur. İşte benzer bu süreçlerde web alt yapınızın güncel kalması son derece önemlidir, belirlenen periyod dışında web sitesi sürekli takip ile gözetim altında tutulup kritik durumlarda da ayrıca alt yapı güncelleme ve bakımı yapılmalıdır.

Bakım Gerektiğini Nasıl Anlarız ? Wordfence Ne Yapıyor ?

Web sitenizin bakım gerekliliklerini takip edip raporlayan bir sistem kurgulanmışsa düzenli aralıklarla yapılan bu kontroller sonrası sistem tarafından e-posta ile bilgilendirilirsiniz. Yani siteniz sizinle haberleşiyorsa bakım ve kontrol gereklilikleri konusunda size haber verecektir. Wordfence vb web sitesi güvenlik yazılımı kurulmuş web siteleri bir çok güvenlik bilgisini size iletebilir. Eğer web sitenizde bu tür bir eklenti yoksa kullanmanızı öneririz. Böylelikle kritik düzeyde bir bakım gerektiğinde periyod dışında işlem de yapılabilecektir. Özellikle web sitesi takip ve izlemesi son derece önemlidir. Web sitenizi bir güvenlik yazılımı ile izleyip aynı zamanda organik olarak teknik bir ekibinde takip etmesi gerekebilir. Web sitenizi kenarda unuttuğunuz dijital bir varlık olmaktan çıkarıp, sizin bakımlı bir şubeniz haline getirmek için bakım planı gereklidir.

WordPress Bakımı Nedir, Neleri Kapsar ?

WordPress alt yapılı web sitelerinde aşağıdaki iş akışı ile web sitesi bakımı gerçekleştirilir ve web siteniz en güncel son sürüm alt yapı, tema ve eklentilerine yükseltilir. Web sitesi bakım hizmetleri; temel olarak teknik güncelleme ve web sitesi yedekleme işlemlerini kapsar.

Web Sitesi Yedekleme

Web sitesi bakımı öncesinde, gerekli ara aşamalarda ve bakım sonrası iş bitiminde mutlaka web sitesi yedeklemesi yapılır. Yedekleme işlemi web sitenize ait WordPress dosyalarını, temanızı, sisteme yüklenmiş görsellerinizi, ortam dosyalarınızı ve veritabanınızı içerir. Böylelikle bakım sırasında yaşanabilecek bazı aksaklıklar için kurtarma ve geri yükleme imkanları sağlanmış olur. Aşağıdaki akışta yer alan bazı güncelleme adımlarında tema, eklenti ve WordPress arasında uyumsuzluk olabilir ve geri yükleme ile geriye dönüş sağlanması gerekebilir. Web sitesi yedekleme gerekli olduğunda bakım hizmetleri dışında temin edilebilecek bir hizmettir. Web sitenizi baştan yaptırmak istemezsiniz, üstelik ilk tasarımı sonrası bir çok gelişme sağlamış bir web sitesini baştan tasarlamak son derece zor bir işlemdir. Web sitenizin yedekleri bakım sırasında ya da olası web sitesi kayıplarına karşı düzenli olarak alınmalıdır.

WordPress Yazılımı Güncellemesi

Web sitenizin WordPress teknoloji alt yapısı son sürümüne güncellenir. Özellikle güvenlik açıklarını kapatması, yeni özellikler ve imkanlar sağlaması dolayısıyla WordPress güncellemeleri çok önemlidir. Bu yazıyı hazırladığımızda son sürüm olarak yayında olan WordPress 5.4 için nelerin değiştiğine şuradan göz atabilirsiniz.

WordPress Tema Güncelleme

Web siteniz yazılım alt yapısının yanısıra tema (theme) diye adlandırılan bir kullanıcı arayüzü de içerir. Tema web sitenizin nasıl görüneceğini belirler. Ziyaretçilerinizi karşılayan ön yüzdür. WordPress’in standart temalarının yanısıra projenizde kullanılan özel tasarlanmış ya da premium temaların da güncellenmesi gerekir. Tema, wordpress alt yapınızdan ayrı bir yazılım parçasıdır. Temanız kullanıcılarınıza belirli işlev ve özellikler sunması için kurgulanmıştır ve bu işlevlerinin devamı için wordpress alt yapısı güncellendiğinde mutlaka temanızın da güncellemesi gerekir. Güncelleme eğer temanız imkan sağlıyor ise yönetim panelinden yapılır. Bazı temalar için ftp ya da sunucu üzerinde dosya yönetim sistemi ile dış güncelleme gerekebilir.

Tema güncellemesi kontrollü yapılması gereken bir işlemdir. Eğer tasarım sürecinde temanız üzerinde size özel ek değişiklikler yapılmış ise güncelleme sırasında bunlar kaybolabilir, dolayısıyla bakım ve teknik güncelleme sırasında teknik ekibe bu detay da bildirilmelidir. Bu noktada bakım ve teknik güncelleme işlemlerini web sitenizin tasarımını yapan ekibin yapacak olması mimariyi ve alt yapıyı bilmeleri dolayısıyla size avantaj sağlayacaktır.

WordPress Tema Güncelleme Bildirimi
WordPress Tema Güncelleme Bildirimi

WordPress Eklenti, Uygulama Güncellemeleri

Web siteniz işlevlerine bağlı olarak bir çok uygulama kullanıyor olabilir. Bu uygulamalardan bazıları temanıza aittir ve onun düzgün çalışabilmesi için gereklidir, bazıları ise temanızdan bağımsızdır. Bütün bu uygulamaların son sürümlerine güncellenmesi gereklidir. WordPress ve temanızın yanısıra eklentiler birden fazla sayıda ve farklı yazılım grupları tarafından sağlanmış olması dolayısıyla bazı uyumsuzluk sorunlarına daha çok açıktır. Dolayısıyla her bir eklenti güncellemesi sonrası eklentinin sağladığı işlevin kontrolü gereklidir.

eklenti guncelleme bildirimi 1024x191 1
Eklenti güncelleme bildirimi

Virüs, Malware ve Trojan Taraması

Web siteniz düzenli olarak güvenlik taramasından geçirilmelidir. Yazılım alt yapısı dolayısıyla herhangi bir tema ya da eklentide oluşan açıklar dolayısıyla trojan, malware ve sızıntı risklerine karşı korunmalıdır. Bir bulaşma durumunda gerekli temizle işlemi yapılmalı güncel tutularak bu risk olabildiğince minimize edilmelidir. Virüs sadece bilgisayarlarımıza değil web sitelerimize de bulaşabilir. Kişisel bilgisayarlarımızda anti virüs ile önlemler aldığımız gibi bakım, yedekleme ve firewall ile de web sitelerimizi güvenli hale getirmek gerekir.

Gerçek zamanlı siber tehdit haritası
Kaspersky verilerine göre Türkiye siber saldırıya maruz kalma yoğunluğu ile bir hayli önlerde. Güncel harita için tıklayabilirsiniz.

Web Sitem Yayında mı ?

Web sitenizin sürekli sürekli yayında ve ziyaret edilebilir olması gerekir. Çok önemli olduğu bir zaman erişilememesi ciddi bir sorun olabilir. Sık yayın kesintisi google ve arama motorları sıralamalarında kayıplara sebep olur bu da seo çalışmalarınızın boşa gitmesi demektir. Bir web sitesinin yayın takibi(uptime monitoring) yapılmalı ve kesintiler söz konusu ise gerekli teknik müdahale gerçekleştirilmeli, önlemleri alınmalıdır.

Kırık Bağlantı Kontrolü

Kırık bağlantı (broken link) kontrolü yine web sitenizin arama motoru optimizasyonunu önemseyen bir işlemdir. Bir web sitesinde bulunan kırık bağlantılar öncelikle ziyaretçiler için oldukça rahatsız edicidir. Web sitenizde yer alan bir yazıda yer alan bağlantıyı yanlış yazmış ya da ilgili hedef sayfayı kaldırmış olabilirsiniz. Arama motorlarında kayıplar yaşamamak ve iyi bir kullanıcı deneyimi için bu kontroller yapılmalı gerekirse kırık bağlantılar giderilmelidir.

Web Sitesi Genel İşleyiş Kontrolü

Web sitenizin yazılım güncellemeleri yapıldıktan sonra genel işleyiş kontrolleri yapılır. İçeriklerinizin ziyaretçilerinize düzgün bir şekilde sunulabildiğinden ve web sitenizin tüm işlevleri ile düzgün çalıştığından emin olunmalıdır. WordPress ve temanızın son güncel sürümü ve eklentiler arasında yaşanacak bir uyumsuzluk dolayısıyla web sitenizin görüntülenmesi ve işlevlerinde ortaya çıkacak aksaklıklar kontrollü bir şekilde giderilmelidir. Belli işlevler için tercih edilen eklentiler varsa bunların çalışmaya devam ettiğinden emin olunmalıdır.

Formların Kontrolleri

Web sitenizde yer alan formların gönder al işlemlerini düzgün bir şekilde yaptığından emin olunmalıdır. Sunucu üzerinde gerçekleşen değişiklikler ya da WordPress ve eklentilerde gerçekleşen değişiklikler formları işlevsiz bırakmış olabilir. Sipariş, iletişim ve teklif formlarının işlevlerini yitirmesi işiniz için oldukça riskli bir durumdur.

E-Ticaret Modüllerinin Kontrolleri

Yukarıdaki akış ile birlikte eğer işin konusu bir e-ticaret sitesi ise WordPress’te e-ticaret işlevlerini yürüten WooCommerce eklentisi doslayısıyla daha detaylı bir kontrol ve bakım gerecektir. Bir e-ticaret web siteniz varsa bakım işlemleri daha kapsamlı ele alınır. Normal akışın yanısıra WooCommerce ve temanın uyum kontrolleri , sepet, hesap sayfası, üyelik, ödeme vb e-ticaret sayfalarının tasarım ve işlev kontrolleri yapılmalı ve varsa aksaklıklar giderilmelidir. E-ticaret sistemlerinde ödeme aracısı modüllerin testleri de yapılmalıdır. Ticaret yaptığınız web sitenizin herhangi bir işlevinin çalışmaması ciddi kayıplara yol açabilir. Eğer bir WordPress e-ticaret web siteniz varsa daha sık ve kapsamlı kontrollere ihtiyaç duyarsınız.

Raporlama ve Bildirim

Web sitenizde yürütülen tüm işlemler bakım periyodunuz doğrultusunda size raporlanır. Her bir aşamanın gerektirdiği bazı ön bildirimler ve tüm işlemler sonrasında yapılan raporlama ile web siteniz hakkında detaylı bir bakım bilgisine sahip olursunuz. Raporlama ve bildirim bakım işlerinin önemli bir parçasıdır.

Web Sitesi Teknik İzleme

Web siteniz ile ilgili bir çok işlemin yapılabilmesi, zaman planlaması ve kontroller için teknik izlemesinin(monitoring) yapılması gerekir. Bu web sitenizin durumuna göre oldukça ciddi bir iş yükü ortaya çıkarabilir. Her gün teknik detaylar içeren e-postaların okunmasını ve ardından bunlarla ilgili işlemler yapılmasını gerektirebilir.

Web sitenize saldırılar var mı ? Sıklığı nedir ? Bilginiz dışında giriş denemeleri yapılıyor mu ? Bununla ilgili önlemleriniz var mı ? Çok kullanıcılı bir web siteniz varsa giriş bildirimleri alıyor musunuz. Girişler iki faktörlü korunuyor mu ? Herkese açık mı, gizleniyor mu ? gibi konularda teknik izleme kapsamına girebilecek konular arasındadır.

Web Analizi, Arama Konsolu Bildirimleri

Web sitesi analizinin ve Google Search Console (arama konsolu) ilişkilerinin çok önemli olduğu konusunu daha önce anlatmıştık. Bakım ve teknik güncelleme gerekliliği bazı durumlarda Google bildirimleri ile de ortaya çıkar. Özellikle arama konsolu ile web sitenizin dijital pazarlama işlevleri açısından da takip edilip gerekli zamanlarda bakımları sağlanmalıdır. Sürekli takip önemli bir iş yüküdür ve dijital ajansınız ile aranızda dijital pazarlama kapsamında ya da teknik bakım kapsamında uzun zamanlı sözleşmeler gerektirebilir. Web tasarımı yukarıdaki bakım akışı ve gereken sürekli takiplerden de anlaşılacağı üzere çok önemli bir dijital hizmettir.

Bizce web tasarımı, web sitesi devam hizmetleri, dijital pazarlama, web sitesi analizi, SEM ve SEO çalışmaları, özgün içerik üretimi, içerik pazarlaması bir bütün olarak uzun soluklu ele alınması gereken profesyonel hizmetlerdir.

Web Bakım Hizmetlerinde Seçenekler Nelerdir? Ne Yapmalıyız?

Sürekli Takip ve Bakım Yapılmalıdır

Web siteniz için bakım hizmetlerinde en etkili ve güvenli yol süreklilik içeren bir model ile çalışılmasıdır. Arada bir ihtiyaç duyarsak şeklinde bir plan ile risk alınıp çok geç kalınmış olabilir. Bu sebeple web sitesi varlığınıza göre günlük, haftalık ya da aylık ihtiyaçlar belirlenip düzenli ve sistematik bir yedekleme ve bakım işlemi yapılmalıdır.

Manuel Bakım ve Riskleri

İhtiyaç halinde bakım modelini önermiyoruz. Bu durum unutulmuş ve zamanla risklere açık hale gelmiş web sitelerine sebep olur. Düzenli takip edilmeyen bir web sitesi düzenli bakıma göre çok daha fazla masraf çıkarmaya adaydır. Web sitesi dijital mülkünüzü tamamen ya da kısmen kaybetme riski taşır.

Bakım Yaptırın Risk Almayın

Web siteleri çok katmanlı işler içerir ve bizce teknik bir ekibin düzenli takibi ile bakım ve yedekleme gerekir. Web sitenizin durumuna, ihtiyacına göre bir bakım periyodu ve bakım kalemleri belirleyerek daha güvenli ve sağlıklı bir web sitesi ile dijital itibarınızı koruyabilirsiniz.

Bu yazımızda web sitesi devam hizmetlerinden olan web sitesi bakım ve teknik güncelleme konusunu WordPress özelinde ele aldık. Web projeleriniz ile ilgili web tasarımı, web güncelleme ve bakım hizmetleri, web sitesi analizi ve dijital pazarlama ihtiyaçlarınızda size çözümler sunabiliriz. Web sitesi bakım hizmetleri için bizden teklif alabilirsiniz.

Media Felix / Tech Lab

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top